Urticaria is de medische naam voor netelroos. Het is een vorm van huiduitslag die erg snel op komt en erg jeukt. Vergelijkbaar met de plaatselijke huidreactie veroorzaakt door een brandnetel. Ook in België komt urticaria vaak voor.

Helaas zijn er ook mensen die lijden aan chronische urticaria, deze ziektevorm kan erg ongemakkelijk zijn en de slaap en dagelijkse leven erg verstoren met een niet te onderschatten impact op het welzijn van patiënten.

Daarom ijveren wij voor meer erkenning en ondersteuning voor mensen met urticaria. Ken je iemand die hulp nodig heeft of heb je zelf netelroos. Kom in contact met onze patiëntenorganisatie Allergienet of zoek gespecialiseerde hulp bij een arts of dermatoloog. Samen gaan we voor een betere kwaliteit van leven.

allergienet

HEB JE VRAGEN OF OPMERKINGEN VOOR ONS? INFO@URTICARIA.BE

Wat is urticaria

Urticaria of netelroos is een huidreactie die wordt gekenmerkt door een snel opkomende, vaak sterk jeukende huiduitslag. Het is één van de meest voorkomende huidziekten. Bij aanvang zijn er rode vlekken die daarna in verdikte, bleke plekken kunnen overgaan. Deze kunnen overal op de huid voorkomen. De meest gekende vorm van urticaria is contacturticaria die kort optreed na bijvoorbeeld het aanraken van brandnetels. Vandaar ook de Nederlandse naam Netelroos. De term Urticaria is afgeleid van het Latijnse Urtica (netel) en urere (branden).brandnetels

Zeer typisch is dat Urticaria binnen enkele uren kan verdwijnen en ergens anders weer kan opduiken. Heel vervelend bij Urticaria is de hevige jeuk. Soms kan men verscheidene plekken op de huid hebben die kunnen samenvloeien tot grotere vlakke plakkaten.

Ongeveer 20% van de bevolking zal ooit wel eens urticaria krijgen. Het is dus vaak voorkomend. Urticaria is gelukkig niet besmettelijk.

Urticaria kent twee te onderscheiden fases. De rode fase gekenmerkt door licht gezwollen rode plekjes soms ook wel Pappels genoemd. Dit is eigenlijk een vochtophoping (oedeem) in de bovenste laag van de huid (ontstekingsreactie). Daarna komt de bleke fase, door de zwelling ontstaat er opening tussen de cellen van de haarvaatjes, door lekkage komt zo het vocht in het weefsel.

Men maakt onderscheid tussen acute en chronische urticaria. Meer informatie hierover bij (link soorten)

  • Oorzaken
    • Urticaria is vaak allergisch van aard (IgE allergie voor een bepaalde stof), maar er kunnen ook andere oorzaken zijn zoals een snelle temperatuurswisseling, voedingsmiddelen, medicatie, insectenbeten, andere ziekten. Vaak is de oorzaak niet duidelijk. Men spreekt dan van idiopathische urticaria.
  • Urticaria veroorzakende stoffen
    • Contact met kwallen, haartjes van de processierups en brandnetels zijn vaak de oorzaak van contacturticaria. Maar indien men een allergie heeft kan elk allergeen een uitlokkende factor zijn, zoals kattenhaar, latex, enz.
    • Voedsel: Bij voedselallergie kan ieder voedselallergeen of –ingrediënt aanleiding geven tot urticaria.
    • Infectie: Soms is urticaria een secundair kenmerk van een infectie door bacteriën, virussen en zelfs parasieten.
    • Geneesmiddelen: Ontstaat bij het innemen van een geneesmiddel, vooral antibiotica en ontstekingsremmers. Contacteer je behandelende geneesheer om zo snel mogelijk advies in te winnen.
    • Koude: Sterke temperatuurdaling op korte tijd. Ook contact met koud water of koude voorwerpen. Vaak voorkomende vorm van chronische urticaria.
    • Warmte: Bij opwarming van de huid, zoals in sauna’s, warme baden, maar ook warme dranken en kruidige gerechten. Komt zeer zelden voor.
    • Dermografisme/druk: Urticaria wordt binnen enkele minuten uitgelokt door druk en wrijving op de huid. Het is erg jeukend.
    • Licht: Overgevoeligheid voor zonlicht die netelroos veroorzaakt. Niet te verwarren met zonneallergie. Soms het gevolg van het innemen van medicatie of veroorzaakt door een ziekte.
    • Verhoging lichaamstemperatuur: Ook wel inspanningsurticaria genoemd. Urticaria en jeuk spelen op bij een verhoogde lichaamstemperatuur na een fysieke inspanning.

Lichamelijk proces

lichamelijk process
  • Bij het ontstaan van de urticaria reactie is histamine belangrijk. Dit is namelijk de stof die de bloedvaten verwijdt en de jeuk veroorzaakt. Bij urticaria wordt histamine door de mestcellen in de huid gebracht dit veroorzaakt een ontstekingsreactie die eigenlijk niet nodig is.
  • Uitlokkende factor à mastocyten activatie (*)
    • Mastocyten geven chemische stoffen vrij die de jeuk veroorzaken (histamine)
    • Bloedvaatjes zetten uit à zwelling en roodheid.
    • Zenuwvezels worden geprikkeld à pijn en jeuk. De mastocyten worden gereactiveerd (ontstaan van vicieuze cirkel).

*Histamine: Is een door het lichaam geproduceerde organische stof die een belangrijke rol speelt in het afweersysteem, centrale zenuwstelsel, de hersenen en het maag-darmkanaal. Histamine komt ook voor in een aantal voedingsmiddelen zoals vis, kaas, ham enz.

* Mastocyten: Ook wel mestcellen genoemd zijn gespecialiseerde cellen die zich in weefsel bevinden die in contact staan met onze omgeving zoals longen en huid. Ze spelen een rol in ons immuunsysteem

Soms kan een urticaria reactie een agio-oedeem veroorzaken. Dis is een onderhuidse zwelling aan de ogen of mond die zeer pijnlijk kan zijn.

Gelukkig is een urticaria reactie meestal binnen enkele uren over. De plekken zullen geleidelijk weer wegtrekken. Maar soms kunnen de klachten langer aanhouden. Indien men langer dan 6 weken last ondervindt, dan spreekt men van chronische urticaria.

Leven met urticaria

Kortstondige urticaria geeft slechts tijdelijk last. Maar mensen die lijden aan de chronische vorm van netelroos worden vaak geconfronteerd met heel wat problemen. De zwellingen, jeuk, eventuele agio-oedeem veroorzaken niet alleen ernstige last die het dagelijks functioneren ondermijnen maar geven aanleiding tot slaapgebrek, concentratiestoornissen en werkverlet. Lijden aan de chronische vorm van urticaria kan een zware belasting zijn die de patiënt sociaal isoleert en opzadelt met angst en zelfs depressie.

Een goede begeleiding door een gespecialiseerde arts geeft vaak de controle terug aan de patiënt en de middelen om met de ziekte om te gaan.

Soorten urticaria

  • Acute urticaria/niet chronische urticaria: kan plotseling opkomen en verdwijnt spontaan, niet langer dan 6 weken. Typisch voor deze vorm is dat het kan ontstaan binnen seconden of minuten. Meestal verdwijnt het binnen de 2 tot 24 uur weer spontaan. De acute vorm van urticaria komt veel meer voor bij personen die een atopische constitutie hebben (Allergie).
  • Chronische urticaria: wanneer de urticaria langer aanhoudt dan zes weken en vaak weerkeert. De plekken blijven vaak 4 tot 36 uur terwijl er elders op het lichaam nieuwe plekken ontstaan. Bij ongeveer 50% van de patiënten met chronische urticaria wordt geen oorzaak gevonden.
  • Spontane urticaria: plotse urticaria zonder identificeerbare oorzaak.
  • Contact urticaria: tijdelijk en wordt veroorzaakt door contact met urticaria uitlokkende stoffen zoals brandnetels, processierups, kwallen. Kan ook van allergische aard zijn vb. cosmetica, latex. Meestal beperkt tot de plaatsen waar de huid in contact kwam met het allergeen.
  • Urticaria factitia (druk/dermografisme): door druk of wrijving op de huid ontstaan jeukende bultjes op de contactplaats. Deze verdwijnen weer van zichzelf.
  • Koude urticaria: na blootstelling vaan koude ontstaat urticaria. Mensen die deze vorm van urticaria hebben dienen voorzichtig te zijn met zwemmen in koud water. Bij urticaria over een groter huidgebied kunnen ook meer algemene klachten ontstaan zoals hoofdpijn, buikpijn en duizeligheid. In zeer extreme gevallen kan zelfs een anafylactische shock optreden.
  • Zonlicht urticaria: urticaria die het rechtstreeks gevolg is van zonlicht of kunstlicht. Meestal verdwijnt het snel indien men niet meer in het licht is.
  • Urticaria pigmentosa: zijn bruin en/of rode vlekjes die het gevolg zijn van concentraties van mestcellen in de huid. Bij wrijving wordt histamine in de huid losgelaten. Hierdoor ontstaan bultjes en jeuk. Komt vooral voor bij kinderen. Bij volwassenen is het vaak een indicatie van een andere ziekte.
  • Syndroom van Schnitzler: terugkerende niet jeukende urticaria met koorts en gewrichtspijn.
  • Syndroom van Muckle-Wells: een zeldzame erfelijke ziekte veroorzaakt door genmutaties. Ook wel Uricaria-doofheids –amyloidose genoemd. Gekenmerkt door urticaria, pijnlijke gewrichten en koorts. Deze vorm van chronische ontsteking kan leiden tot doofheid.

Is er een verband tussen urticaria en een ongezonde levensstijl? (docu: Fat, Sick & Nearly Dead) https://www.imdb.com/title/tt1227378/

Heb ik urticaria

hand

ndien u licht jeukerige gezwollen rode plekken waarneemt op de huid is de kans vrij groot dat het om urticaria gaat (Wat is urticaria). Bij beperkte urticaria kan u even afwachten, vaak gaat de uitslag snel weer over. Houden de symptomen aan of bij twijfel, zoek altijd professionele medische hulp bij uw huisarts of dermatoloog voor een volledige diagnose.

Ga na of u zelf een oorzaak van de urticaria kan vaststellen vb. heeft u netelroos gekregen na gebruik van een medicijn of na het eten van een bepaald gerecht? Deel dit zeker mee aan de arts.

Neem zeker contact met een arts indien:

De netelroos na drie weken nog niet verdwenen is

Indien uw krabletseltjes heeft en deze ontstoken raken.

Zoek zo snel mogelijk medische hulp indien:

Uw lippen en oogleden opzwellen (agio oedeem).

U moeilijkheden heeft met ademhaling (mogelijk astma).

De jeuk erger wordt en de uitslag zich verder over het lichaam blijft verspreiden

Ope zoek naar de oorzaak?

Samen met de hulp van de arts of specialist kan je op zoek gaan naar de oorzaken van je urticaria. Het zoeken naar de oorzaken en de eliminatie hiervan maken deel uit van de behandeling. Geef daarom zo veel mogelijk relevante informatie aan de arts i.v.m. medicatie, voedselinname, andere ziektebeelden enz. Afhankelijk van de soort urticaria zal de behandelende arts verschillende testen uitvoeren. Dit kunnen allergietesten, bloedanalyse, inspanningstesten en andere zijn.

Om oorzaken te elimineren kan ook gevraagd worden om uw dieet aan te passen. Indien u medicatie gebruikt kan men eventueel uw geneesmiddelengebruik al dan niet tijdelijk aanpassen.

Hoe te behandelen?

urticaria onderzoek

Urticaria zal men altijd behandelen naar gelang het type men via een diagnose kan vaststellen. Stress, alcohol en hitte (zweet) kunnen de uitslag en de jeuk erger maken. Het is dus belangrijk deze zo veel mogelijk te vermijden. Probeer ook zeker het krabben te vermijden. Dit kan niet alleen de netelroos erger maken, maar ook wondjes veroorzaken die kunnen infecteren.

Eliminatie uitlokkende factoren

De behandelende arts zal op zoek gaan naar de uitlokkende factoren van uw urticaria.

Het wegnemen van deze uitlokkende prikkels zal al snel het urticaria probleem volledig wegnemen

De oorzaken van urticaria kunnen heel verschillend zijn, van allergie, infectie tot geneesmiddelengebruik. Zie soorten urticaria voor meer informatie over deze uitlokkende factoren (link naar soorten).

Behandeling met medicijnen

Vaak is er geen duidelijk oorzakelijk verband vast te stellen of zijn de symptomen zo ernstig dat medicijnen noodzakelijk zijn.

De meest gebruikte medicatie voor urticaria zijn de antihistaminica. Dit zijn dezelfde geneesmiddelen die men gebruikt bij de behandeling van allergie. Een nadeel van deze medicatie is dat sommige slaperigheid kunnen veroorzaken. De behandelende arts zal op basis van de ernst het juiste type, dosering en frequentie te bepalen. Bij 1 patiënt op 4 met chronische urticaria zijn antihistaminica niet voldoende. In zulke gevallen kan de dermatoloog een bijkomend geneesmiddel voorschrijven en dat in combinatie met het antihistaminicum.

  • Orale cortisone:

    Voor bijzonder sterke aanvallen van urticaria kunnen orale cortisones worden voorgeschreven, voor een heel korte periode (niet langer dan 10 dagen). Herhaald en/of langdurig gebruik van cortisones wordt sterk afgeraden omdat ernstige bijwerkingen kunnen optreden.

  • Montelukast:

    Indien antihistaminica niet voldoende verlichting geven, kunnen er eventueel anti-leukotriënen (montelukast) worden voorgeschreven. De werkzaamheid hiervan is niet altijd zeker.

  • Ciclosporine:

    In ernstige gevallen kan een immunosuppressief geneesmiddel, cyclosporine, overwogen worden. Dit kan alleen onder strikte medische opvolging van een arts, die de voordelen van het geneesmiddel afweegt tegen de nadelen.

  • Omalizumab:

    Omalizumab is een relatief nieuwe behandeling voor de chronische spontane vorm van urticaria. Het werkt door het blokkeren van een stof, de zogenaamde immuunglobuline-E (IgE), die een rol speelt in het ziekteproces van urticaria.

Ondersteunende verzorging

Bij jeuk kan een lauwe douche verkoeling geven, draag indien mogelijk los zittende luchtige kleding.

Vaak helpt het om de jeuk te temperen door een coldcream te gebruiken. Vraag hiervoor advies aan uw dermatoloog. Andere tips tegen jeuk? Mail ons je suggesties!

Ontspanning

yoga

Stress kan vaak een belangrijke rol spelen bij urticaria. Ons immuunsysteem wordt immers extra geprikkeld door onze stresshormonen. Ontspanning is sowieso voor iedereen van belang. Ontspanning heeft immers een zeer positieve invloed op het geestelijk welzijn en ons recuperatievermogen. Belangrijk voor ieder van ons, maar vooral voor mensen met urticaria.

Ook sociaal contact met vrienden en familie kan ontspannend en ondersteunend werken. Vaak kan een halfuurtje tijd voor jezelf al een groot verschil maken. Geestelijke ontspanning leidt letterlijk ook tot lichamelijke ontspanning.

fietsen

Neem tijd om je te ontspannen en ga op zoek naar activiteiten die voor jou ontspannend zijn

Fietsen of wandelen in de natuur
Naar je favoriete muziek luisteren of muziek spelen.
Sport beoefenen
Yoga, Tai Chi, Mindfullness.

Wetenschap & Onderzoek

Downloads

Download hier je eigen urticaria dagboek. Het kan een nuttig instrument zijn om je urticaria beter te controleren.

Dagboek

Persbericht naar aanleiding van ons nieuw project

Persbericht

Contacteer ons